پیت ماس یکی از محصولات باغبانی است که همه افراد چه افراد مبتدی در زمینه گل و گیاه و چه باغبانان با آن آشنایی دارند. از پیت ماس به عنوان یک محیط مناسب برای رشد گیاهان و اصلاح خاک در باغ و گلدان استفاده میشود. برای مدت طولانی از پیت ماس به عنوان یک محصول اصلی در باغبانی استفاده میشود و در صورتی که در دسترس نباشد جایگزین های متفاوتی برای آن میتوان در نظر گرفت. در این مقاله همراه ما باشید تا با پیت ماس، معایب، مزایا و جایگزین های آن آشنا شوید.
پیت ماس ( Peat Moss ) چیست ؟!
پیت ماس در واقع یک نوع خاص و کمیاب از زغال سنگ نارس است اما بین آن و زغال سنگ های نارس یک تفاوت عمده وجود دارد. ذغال سنگ نارس در مناطق مرطوب و باتلاقی شکل میگیرد به این طریق که لایه هایی از مواد گیاهی که تا حدودی پوسیده شده اند در کنار هم جمع میشوند و یک ماده متراکم و فیبر مانند که بسیار جاذب است را تشکیل میدهند. پیت ماس نیز در محیط سرد، مرطوب و بدون اکسیژن توسط رشد خزه تورب در محیط های حاوی ذغال سنگ نارس و تجزیه آن تشکیل میشود.
همانطور که گفته شد، پیت ماس نوع خاصی از ذغال سنگ نارس است که در مناطقی با غلظت بالای خزه اسفاگنوم تشکیل شده است. بنابراین این درست است که تمامی انواع پیت ماس ذغال سنگ نارس هستند ، اما همه ذغال سنگ های نارس پیت ماس نیستند.
با مزایای پیت ماس آشنا شوید
در دهه 1940 پیت ماس پس از سالها استفاده به عنوان منبع سوخت، جای خود را در باغبانی پیدا کرد. با توجه به فهرست قابل توجهی از مزایای بسیار کابردی برای نسل بشر، میتوان گفت که در حال حاضر یکی از بهترین منابع تغذیه ای گیاهان در حال رشد است.
1. قدرت ذخیره آب
پیت ماس مقدار قابل توجهی از آب را میتواند در خود نگه دارد و پس از اشباع شدن به راحتی آن را تخلیه کند. خزه های پیت می توانند تا 25 برابر وزن خشک خود، آب ذخیره کرده و آن را حفظ کنند. این میزان برابر با ذخیره آب توسط اسفنج های طبیعی موجود در طبیعت است.
2. اصلاح کننده و کاهش دهنده PH خاک
مواد تشکیل دهنده پیت ماس دارای pH اسیدی هستند و به طور متوسط از بازه 3.5 تا 6 را شامل میشوند. این امر باعث میشود که پیت ماس انتخاب مناسبی برای رشد گیاهان دوستدار محیط اسیدی باشد و می تواند به عنوان اصلاح کننده خاک در جهت کاهش pH خاک مورد استفاده قرار گیرد.
3. وزن سبک
وزن پیت ماس نسبت به خاک های باغچه ای و گلدانی سبک تر است. برای پی بردن به سبک بودن پیت ماس زمانی که مقدار دقیق از هر دو خاک یعنی پیت ماس و خاک گلدانی انتخاب شد مشخص شد که وزن پیت ماس خشک شده چیزی حدود 11 کیلوگرم و وزن مقدار مشابه خاک 18 کیلوگرم اندازه گیری شد یعنی 7 کیلو تفاوت وزن. همچنین علاوه بر وزن سبک، پیت ماس پس از خشک شدن حالت ارتجاعی به خود میگیرد و در برابر تراکم مقاومت میکند و همین امر سبب ایجاد منافذ زیاد در ناحیه ریشه و نفس کشیدن بهتر ریشه ها میشود.
4. عاری از هر گونه باکتری یا مواد شیمیایی
از آنجا که پیت ماس در اکسیژن کم تشکیل میشود، بر خلاف خاک های دیگر عاری از هرگونه باکتری، قارچ ها، علف های هرز یا مواد شیمیایی مضر است. بنابراین این ماده توسط خود طبیعت استریل شده است و یک محیط عالی برای رشد نهال های جوان به شمار میشود.
پیت ماس به طور طبیعی محتوای معدنی زیادی ندارد اما به دلیل ساختار تشکیل دهنده آن ، مواد مغذی دارای بار مثبت را نگه می دارد و آنها را برای جذب گیاه در دسترس حفظ میکند.
5. استفاده آسان
کار با پیت ماس آسان و به دلیل بافت فشرده بسیار تمیز است. بر خلاف سایر خاکها، گرد و غباری از خود باقی نمیگذارد.
با معایب پیت ماس آشنا شوید
استفاده از پیت ماس در کنار تمام مزایایی که دارد، معایبی نیز خواهد داشت. متاسفانه به دلیل این معایب کلیدی امروزه مردم به دنبال جایگزین های پیت ماس هستند.
1. یک منبع تجدید ناپذیر
پیت ماس در مقایسه با سایر مواد معدنی واقعاً به آرامی شکل میگیرد. به همین دلیل برخی آن را یک منبع تجدید ناپذیر میدانند و استفاده از آن اغلب مورد انتقاد دوستداران محیط زیست قرار میگیرد.
2. قیمت بالا
با توجه به اینکه فرآیند برداشت آن نسبت به سایر مواد پرهزینه تر است بنابرایت خرید پیت ماس نیز گرانتر میشود.
3. فقیر از مواد مغذی
باتلاقی که در آن پیت ماس شکل میگیرد به دلیل داشتن سطح بالای آب و کمبود مواد مغذی باعث میشود که این ماده از نظر مواد مغذی فقیر باشد.
4. محیط کمی اسیدی
همانطور که در مزایای پیت ماس گفته شد این ماده دارای محیط با PH کمی اسیدی است. این امر میتواند برای برخی از گیاهان که محیط اسیدی دوست دارند، خوب باشد ، اما برای برخی دیگر ، این یک اشکال بزرگ است.
5. نقطه ضعف نسبت به باد
به عنوان یک مالچ خوب کار نمیکند چرا که بسیار سبک است و وقتی خشک می شود به راحتی توسط باد جابه جا میشود.
مالچ : به پوشش سبک و نرم سطح خاک، مالچ یا خاک پوش گفته میشود. در واقع این پوشش به عنوان لباس زمین خواهد بود و با تشکیل یک لایه طبیعی روی سطح خاک، از گیاه در برابر سرما و خشکی محافظت میکند.
جایگزین های پیت ماس کدامند ؟
جایگزین های زیادی برای پیت ماس وجود دارد از جمله پوست نارگیل، کمپوست ، پوست یا فیبر چوب ، برگهای سوزنی کاج و … که هر کدام مزایا و معایبی دارند ، اما در بسیاری از موارد جایگزین های ایده آل برای پیت ماس به شمار میروند.
نتیجه :
پیت ماس همانطور که گفته شد یک بستر عالی برای رشد گیاهان است، بنابراین برای دانستن اینکه از خود پیت ماس استفاده کنید و یا از جایگزین ها آن، باید در ابتدا نیاز های گیاه خود و شرایط محیط رشد آن را بسنجید و سپس مناسبترین گزینه را انتخاب کنید.
سلام ممنون بابت اطلاعات مفیدی که در زمینه باغبانی و نگهداری از گیاهان آپارتمانی ارائه دادید