مارچوبه چیست و چگونه می‌توان از آن استفاده کرد ؟!

امروزه استفاده از گیاهانی که سیستم ایمنی بدن را قوی می‌کنند و از بروز بیماری جلوگیری می‌کنند، بسیار توصیه می‌شود. یکی از این گیاهان، سبزی جالب و پر خاصیت مارچوبه است. مارچوبه نوعی گیاه زینتی و گلدار است که از دیرباز استفاده دارویی داشته و بومی بیشتر مناطق اروپایی، آفریقای شمالی و غرب آسیا است. خواص مارچوبه برای سلامتی بدن بسیار زیاد است و همین ویژگی سبب قیمت بالای این سبزی شده است. اما خواص مارچوبه چیست ؟! خاصیت ضد سرطان، بهبود عملکرد مغز، تقویت انرژی و بیش از ده ها خواص مختلف برای مارچوبه ذکر شده است که همه آنها ضرورت خوردن مارچوبه را گوشزد می‌کنند. در این مقاله با ما همراه باشید تا با مارچوبه، نحوه استفاده از آن، مضرات و برخی فواید آن آشنا شوید.

مارچوبه چیست و از کجا آمده است !؟

مارچوبه از خانواده سوسن ها و با نام علمی ( Asparagus officinalis ) شناخته می‌شود. این سبزی محبوب دارای طعم شور و شیرین هست و در انواع رنگها از جمله سبز، سفید و بنفش وجود دارد. مارچوبه کالری بسیار کمی دارد و دارای ویتامین های ضروری برای بدن، مواد معدنی و آنتی اکسیدان است. این سبزی مقوی سبب تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش انرژی، پاکسازی مجاری ادرار و خنثی سازی آمونیاک اضافی بدن می‌شود که می‌تواند خستگی را از بین برده و قوای جنسی را بهبود بخشد. 

ویتامین ها و مواد معدنی موجود در مارچوبه

مارچوبه سرشار از مواد مغذی ضد التهاب است و مواد معدنی و ویتامین های مورد نیاز بدن را به راحتی فراهم می‌کند. برخی از این ویتامین ها و مواد معدنی عبارتند از :

ویتامین C

بتاکاروتن

ویتامین E

ویتامین k : یک ماده مغذی ضروری که در لخته شدن خون و سلامت استخوان نقش دارد.

فولات ( ویتامین B9) : ماده مغذی حیاتی برای یک بارداری سالم و بسیاری از فرآیندهای مهم در بدن، از جمله رشد سلول ها و تشکیل DNA 

 مواد معدنی :

کروم : یک ماده معدنی کمیاب که به انسولین کمک می‌کند تا کار خود را در انتقال گلوکز به خوبی انجام دهد.

روی 

منگنز

سلنیوم

و ترکیب پروتئینی گلوتاتیون که یک ترکیب سم زدا است و می‌تواند به از بین بردن مواد سرطان زا کمک کند. به همین دلیل، مارچوبه ممکن است به مبارزه یا محافظت در برابر سرطان های خاص، از جمله سرطان استخوان، پستان، ریه و روده بزرگ کمک کند.

نحوه مصرف مارچوبه :

مارچوبه فاقد چربب و سدیم بسیار کم است و 20 گرم از آن برای هر وعده ( پنج عدد ) کافی است. این سبزی را می‌توان به دو صورت خام و پخته مصرف کرد اما زمان پخت مارچوبه در تاثیر فواید آن بر سلامتی نقش مهمی دارد. بر اساس آزمایشات انجام شده بر روی بلانچینگ مارچوبه ( پختن مارچوبه در آب جوش به طور مختصر ) مشخص شده است که مدت زمان غوطه ور ماندن مارچوبه در آب جوش در ویتامین های درون آن تاثیرات زیادی می‌گذارد. نتیجه این آزمایش ها نشان داد که هرچه زمان پخت مارچوبه بیشتر شود، این گیاه مواد مغذی بیشتری را از دست می‌دهد. این در حالی است که پختن سبزیجات کمک می‌کند تا پتانسیل مبارزه با سرطان در آنها فعال شود. 

در مقابل پختن زیاد، پختن در زمان کم نیز سبب سفت ماندن ساقه ها می‌شود و جویدن آن ممکن است برای کودکان یا افراد میانسال دشوار باشد. به همین منظور پیشنهاد می‌شود که مارچوبه را تقسیم بندی کنید و هر قسمت را در مدت زمان معینی بپزید.

 

آیا خوردن بیش از حد مارچوبه ضرر دارد ؟!

طبق مطالعات انجام شده در کسانی که از مارچوبه استفاده کرده اند، هیچ عارضه جانبی در مورد خوردن بیش از حد مارچوبه وجود ندارد و تنها نکته حائز اهمیت در مورد استفاده از آن، ایجاد گاز و بوی نا خوشایندی است که بعد از پختن ممکن است از آن منتشر شود.

همچنین باید در نظر داشته باشید که اگر به بعضی از گیاهان آلرژی دارید، ممکن است به مارچوبه نیز حساسیت داشته باشید و در اینصورت نباید از آن استفاده کنید. افرادی که به سایر اعضای خانواده سوسن ها مانند پیاز، سیر و پیازچه حساسیت دارند، ممکن است به مارچوبه نیز حساسیت داشته باشند. علائم حساسیت به مارچوبه عبارتند از : آبریزش بینی، کهیر، مشکل تنفسی و تورم در اطراف دهان و لب ها.

علت بوی ناخوشایند مارچوبه چیست !؟

مارچوبه تنها ماده عذایی حاوی ماده شیمیایی اسید مارچوبه است و زمانی که این ماده شیمیایی در معرض گرما می‌گیرد، به ترکیبات حاوی گوگرد تبدیل می‌شود و بوی قوی و ناخوشایندی از خود تولید می‌کند. این بو فرار است و می‌تواند بخار شود و وارد هوا و بینی شود. اسید اسپاراگوئیزیک داخل مارچوبه فرار نیست و بنابراین به تنهایی بوی بدی ندارد. 

دانشمندان معتقدند که همه انواع مارچوبه این بو را تولید نمی‌کنند و یا تنها افراد خاصی بوی آن را متوجه می‌شوند. در سال 2016 طی تحقیقات مجله پزشکی BMJ مشخص شد که از بین 7000 نژاد اروپایی که برای تحقیق انتخاب شده بودند، تنها نیمی از شرکت کنندگان قادر به تشخیص بوی مارچوبه بودند. موضوع این تحقیق اثر ژنتیک در بوییدن اسید مارچوبه بود که مشخص شد ژنتیک بر روی حس بویایی افراد تاثیر می‌گذارد. در هر صورت حتی با وجود بوی ناخوشایند، باز هم مارچوبه بسیار پر خاصیت است و خوردن آن توصیه می‌شود. 

 

حقایق جالب در مورد مارچوبه !!

مارچوبه در 3 رنگ و نوع آمریکایی، انگلیسی با رنگ سبز، فرانسوی با رنگ بنفش و اسپانیایی، هلندی با رنگ سفید وچود دارد. 

مارچوبه اولین بار حدود 2500 سال پیش در یونان کشت شد. “مارچوبه” یک کلمه یونانی است ، به معنی ساقه یا شاخه.

یونانیان معتقد بودند مارچوبه یک داروی گیاهی است که دندان درد را درمان می‌کند و از نیش زنبورها جلوگیری می‌کند. از جمله جالینوس، پزشک قرن دوم ، مارچوبه را “پاک کننده و التیام بخش” توصیف کرد. ادعاهای مربوط به فواید دارویی مارچوبه تا به امروز ادامه دارد.

رومی ها عاشق مارچوبه شدند و آن را در حیاط های با دیوارهای بلند پرورش دادند. آنها در فتوحات خود آن را به گالها، آلمانی ها، انگلیسی ها و از آنجا به بقیه جهان گسترش دادند.

برترین ایالت های تولید کننده مارچوبه کالیفرنیا، واشنگتن و میشیگان هستند.

در شرایط ایده آل، نیزه مارچوبه می تواند در عرض 24 ساعت 25 سانتی متر رشد کند.

کاشت مارچوبه

هر تاج مارچوبه ( سیستم ریشه‌بندی مارچوبه یا بخش زیرزمینی گیاه با تعدادی جوانه و ریشه را تاج مارچوبه می‌گویند ) در زیر خاک در طول بهار و اوایل تابستان نیزه هایی را به مدت حدود 6 – 7 هفته به بالا می فرستد.

پس از پایان برداشت محصول، نیزه ها به صورت سرخس در می‌آیند که مواد غذایی و مواد مغذی لازم برای محصول سالم و پربار در فصل آینده را تولید می‌کنند. 

کاشت مارچوبه معمولاً طی سه سال اول و پس از کاشت تاج ها برداشت نمی‌شود و این امر باعث می‌شود تاج بتواند یک سیستم ریشه ای قوی ایجاد کند.

در صورتی که از محصول و کاشت مارچوبه خود به خوبی مراقبت کنید، می‌توانید طی 15 سال از محصول مجدد همان تاج استفاده کنید. 

هرچه قطر نیزه های مارچوبه بزرگتر باشد ، کیفیت بهتری دارد.