نحوه ی اجرای بام سبز (روف گاردن)

بام سبز یا روف گاردن درست همانند اسمش یک پوشش گیاهی است که روی سقف خانه کشیده می‌شود. این پوشش زیبا می‌تواند در انواع مختلف بر روی سقف و یا تراس خانه اجرا شود که علاوه بر زیبایی فواید زیادی برای ما به همراه دارد. نحوه ی اجرای بام سبز متفاوت است و هر شرکت جزییات اجرایی مختص به خود را دارد که به همین ترتیب هزینه اجرای بام سبز (روف گاردن) ممکن است متفاوت باشد. در این مقاله در ابتدا به معرفی کلی جزییات اجرایی بام سبز، نحوه و آموزش اجرا و در آخر به بررسی کلی هزینه اجرای روف گاردن می‌پردازیم :

با اجزای بام سبز آشنا شویم

اجزای اصلی بام سبز را به طور کلی می‌توان به 5 دسته زیر تقسیم بندی کرد :

لایه پوشش گیاهی
محیط کشت
لایه زهکش
لایه محافظت
ساختار سقف

1. لایه پوشش گیاهی

برای استفاده از گیاهان در بام سبز اگرچه می‌توان از هر گیاهی استفاده کرد اما باید شرایط خشک و خشن پشت بام را هم در نظر گرفت و گیاهانی را انتخاب کرد که بتوانند در عمق کم و شرایط کم آبی و هوای سرد و گرم مقاوم باشند. در مجموع انتخاب گیاهان مناسب بام به طرح نهایی توسط طراح ، شرایط اقلیمی ، طراحی سازه و… بستگی دارد.

2. محیط کشت

به محیطی که گیاه در آن شروع به رشد می‌کند و به واسطه ی الزامات سازه ای باید وزن کمی داشته باشد، محیط کشت می‌گویند. این محیط با خاک معمولی متفاوت است و باید تا حد امکان سبک بوده و وزنش حدود 900 کیلو در هر متر مکعب در حالت مرطوب باشد.

3. لایه زهکش

این لایه بین محیط کاشت و لایه محافظت قرار می‌گیرد تا آب بتواند از هر جای بام سبز به سیستم زهکش ساختمان وصل شود. توجه داشته باشید که همیشه مقداری آب اضافی در این لایه وجود دارد که باید به روش های زیر تخلیه شود :

به وسیله خود بام
ناودانی های مربوط به شیروانی ها
آبراه و کانال آب

انتخاب لایه زهکش مناسب، بر اساس بیشینه جریان آبی که از طریق اطلاعات بارش به دست می‌آید، انجام می‌گیرد و از آنجایی که لایه زهکش، محیط کاشت گیاه را پشتیبانی می‌کند، مقاومت فشاری آن باید مناسب باشد. برخی از سیستم ها به سادگی لایه ای قطور از خاک انبساط یافته را به کار می برند. اما اکثر شرکت های بام سبز از یک حصیر زهکش پلاستیکی موجدار با الگوی سازه ای استفاده می‌کنند. حداقل ضخامت لایه زهکش، مشابه کارتن تخم مرغ یا ۲۰ میلی متر می باشد، اما حصیرهای ضخیم‌تر می‌توانند یک لایه عایق اضافی را تامین کنند. لایه زهکش می‌تواند مجموعه‌ی پیچیده ای از لایه های دیگر به شرح زیر باشد :

لایه صافی: فیلتری در بین محیط کشت و لایه زهکش است که رطوبت را از ریشه ها دور کرده و مانع از گندیدگی ریشه ها می‌شود. این لایه همچنین به عنوان محافظ ریشه ها نیز عمل می‌کند.

لایه مانع ریشه ها: این لایه از نفوذ ریشه ها و آسیب زدن آنها به عایق کاری و غشاء سقف جلوگیری می‌کند. این لایه معمولاً از یک پوسته پلی اتیلن تشکیل شده و بیشتر در پروژه های عمومی که ترافیک عبوری و بار سقف زیاد است و جاهایی که گیاهانی با ریشه های عمیق و ریشه های تهاجمی کاشته شده استفاده می‌شود.

4. لایه محافظت

این لایه بام را از نشتی، چکه کردن و نفوذ آب محافظت می‎‎کند. این صفحه می‌تواند باریکه ای از بتن سبک، عایق محکم، ورقه ضخیم پلاستیکی، ورق مسی یا ترکیبی از اینها باشد و انتخاب آن به ویژگی های طراحی و کاربرد بام سبز بستگی دارد. همه ی سیستم های بام سبز به لایه محافظ احتیاجی ندارند و ممکن است از لایه مانع ریشه به جای آن استفاده شود.

جزییات اجرایی بام سبز

طراحی روف گاردن در 3 فاز مختلف انجام می‌پذیرد :

فاز 1 : نقشه برداری – بررسی استحکام و تقسیم بار – بررسی نیازها – ایده پردازی – طراحی و امکان سنجی

فاز 2 : آماده سازی – برق کشی – لوله کشی – نصب سیستم های کنترل مراقبت – زهکشی – نصب سیستم روف گاردن 8 لایه

فاز 3 : بخش نهایی و فینیشینگ

در فاز 1 ابتدا نیازها و امکاناتی که کارفرما می‌خواهد، با توجه به نوع سازه مورد بررسی قرار می‌گیرد سپس به فاز طراحی و نمونه سه بعدی می‌انجامد.
فاز 2 یکی از اصلی ترین بخش هاست و نوع متریال و کف پوش ها در این بخش تعیین می‌شود. استفاده نامناسب و کم کیفیت از متریال ها می‌تواند صدمات جبران ناپذیری به ساختمان وارد نماید.
در فاز 3 توجه فراوانی به جزئیات می‌شود و کار فینیشینگ صورت می‌پذیرد.

هزینه اجرای بام سبز (روف گاردن):

در این بخش ما به یک دید کلی نسبت به هزینه های اجرایی روف گاردن می‌رسیم. بهتر است بدانید که این لیست قیمت ممکن است هرسال و نسبت به متریال به کار رفته تغییر کند. به عنوان مثال ممکن است هزینه‌ای که برای یکی از بهترین روف گاردن های دنیا پرداخت شده باشد، با هزینه ای که برای یک بام سبز ساده پرداخت می‌شود برابری کند و این تنها به نوع متریال، متراژ و طراح آن بستگی دارد. برای مثال :

هزینه اجرای روف گاردن به متریال بکار رفته، نوع طراحی، نوع کار انجام شده، شرایط محیطی و … بستگی دارد اما بطور کلی هزینه اجرای بام سبز برای هر متر مربع از یک روف گاردن 500هزار تومان تا یک میلیون و 700 هزار تومان می‌باشد. اگر شخصی دنبال اجرای روف گاردن با متریال های خارجی باشد، هزینه اجرای هر متر مربع آن بالای یک میلیون تومان است.

مهمترین بخش اجرای روف گاردن قسمت زیرسازی آن است که زیر سازی شامل عایق بندی، زهکشی و فیلتر است که متوسط قیمت هر متر مربع عایق بندی با جنس نانو 30000 تومان و جنس فایبر گلاس از 130 هزار تومان شروع می‌شود. همچنین هر متر مربع زهکشی از جنس پلی پروپیلن 65 هزار تومان و هر متر مربع فیلتر مورد استفاده در زیرسازی حدود 18000 تومان است. هر متر مکعب از خاک روف گاردن حدود 100 هزار تومان است.