اصول و روش صحیح آبیاری گیاهان را بدانید !

چگونگی آبیاری گیاهان از اهمیت بسیاری برخوردار است و در بسیاری از مواقع دلیل مرگ گیاهان همین آبیاری نادرست است. پس باید روش صحیح آبیاری گیاهان و بهترین زمان آبیاری گیاهان را بدانید تا از بروز این اتفاق و ازدست دادن گیاهتان جلوگیری کنید. بهتر است بدانید آبیاری گیاهان آپارتمانی با گیاهان فضای باز متفاوت است و این به دلیل تفاوت شرایط و محیط آنهاست. در این مقاله با ما همراه شوید تا با زمان و روش صحیح آبیاری گلدان و گیاهان فضای باز و آپارتمانی آشنا شوید.

یکی از بیشترین دغدغه های افراد علاقه مند به نگهداری گل و گیاه، چگونگی آبیاری گیاهان است. در واقع آنها نمی‌دانند که بهترین زمان و روش صحیح آبیاری گیاهان چگونه است و در صورت نداشتن یک برنامه منظم، ممکن است گیاه خود را از دست بدهند. باید بدانید که مرز باریکی بین خاک خشک و تشنه ( drought ) و خاک خیس و اشباع (soggy) وجود دارد و هر دو حالت برای سلامت گیاه مضر است. ابزار هایی مانند رطوبت سنج می‌توانند برای تشخیص زمان آبیاری موثر واقع شوند.

نکته ی مهم در آبیاری گیاهان آپارتمانی، تنظیم فواصل آبیاری در فصل های مختلف سال است. مطابق با جدیدترین بررسی های انجام شده دلیل مرگ اکثر گیاهان آپارتمانی زیاده روی در آبیاری است. بنابراین در ادامه به بررسی چگونگی آبیاری درست و زمان آن می‌پردازیم:

بهترین زمان آبیاری گیاهان :

• با توجه به بررسی های انجام شده بهترین زمان آبیاری گیاهان، اوایل صبح و یا اوایل شب است زیرا در این زمان ها گیاه فرصت بیشتری برای استفاده از آب قبل از تبخیر شدن آن دارد. آبیاری در زمان هایی که هوا گرم است موجب می‌شود که آب زودتر تبخیر شده و آب کمتری در اختیار گیاه قرار بگیرد.
• همچنین زمانی که خاک گلدان تا انتها خشک شده است، باید به گیاه آب بدهید اما ممکن است این زمان برای گیاه دیر شده باشد.
• مراقب برگهای پژمرده و پلاسیده، شاخه های شل و آویزان، افتادن و ریزش گلبرگها و برگهای خشک و تغییر رنگ یافته باشید.
• در هوای گرم و خشک باید هر روز به گیاهانتان رسیدگی کنید و مراقب میزان خشکی آن باشید.
• در اکثر مواقع زمانی که خاک تا عمق 2.5 سانتیمتری خشک شده باشد،( این مقدار تقریبا برابر با یک بند انگشت است.)زمان خوبی برای آب دادن به گیاه است.

تعداد دفعات آبدهی :

• تعداد دفعات آبیاری گیاه وابستگی زیادی به نوع گیاه دارد. گیاهان آبدار و گوشتی به نسبت به آبیاری کمتری احتیاج دارند چرا که به خشکی مقاوند. پس در ابتدا با نوع گیاه خود آشنا شوید.
• گیاهانی که خود را گرفته اند، قویتر شده و ریشه های عمیقتری دارند، بیشتر از گیاهان تازه کاشته شده می‌توانند کم آبی را تحمل کنند.
• در فصل گرمی مانند تابستان، گیاهانی که در خارج از منزل قرار دارند باید بیشتر از گیاهان داخل آبیاری شوند و این مقدار به ویژه در دماهای بالای 20 درجه سانتیگراد می‌تواند به 2 بار در روز نیز برسد.
• گیاهانی مانند کاکتوس ها و ساکولنت ها به آب زیادی احتیاج ندارند و آبیاری زیاد موجب پوسیدگی ریشه و مرگ آن ها می‌شود.
• گیاهان گوشتی و کاکتوس ها نسبت به گونه های دارای برگ های نازک مانند حسن یوسف به فواصل آبیاری بیشتری نیاز دارند. هرچه گیاهان دارای برگ های پهن تر و بزرگ تر بوده و رشد سریع تر داشته باشند دفعات بیشتری به آب نیاز دارند.

میزان آبیاری صحیح :

• مقدار آب مورد نیاز گیاهان با توجه به نوع و گونه ی آن ها متفاوت است.
• در ابتدا باید از میزان رطوبت مورد نیاز گیاهتان مطلع شوید.
• بعد از اطلاع در مورد نیاز رطوبتی گیاه، رطوبت سنج می‌تواند ابزار مفیدی برایتان باشد. این ابزار شامل یک میله است که داخل خاک فرو رفته و مقدار رطوبت آن را نشان می‌دهد.
• برای مثال اگر گیاه شما به رطوبت متوسط احتیاج دارد و رطوبت سنج شرایط خشک تری را نشان می‌دهد، نشان دهنده‌ی زمان آب دهی به گلدان است.
• در مورد اکثر گیاهان بهتر است به آهستگی اما کامل و پرحجم به گیاه آب بدهید تا آب به همه بخشهای خاک و ریشه برسد.
• آب دهی کم حجم و سبک باعث می‌شود پیش از این که گیاه و خاک بتوانند رطوبت را به خود جذب کنند، از سوراخهای ته گلدان خارج شود. در واقع بیشتر خاکهای گلدانی در صورتی که کاملا خشک شده باشند، آب را بدون جذب از خود رد می‌کنند.
• آب دهی عمیق و آهسته باعث می‌شود هم آب به ریشه های گیاه برسد، هم خاک خشک گلدان را به جذب دوباره آب وادار کند.  
• هنگام آبیاری پرحجم حتما از باز بودن سوراخ زهکش گلدان اطمینان حاصل کنید.
• آب جمع شده در زیر گلدانی را حتما باید خالی کنید، زیرا مانع تنفس ریشه شده و در نهایت موجب مرگ آن می‌گردد.
• از دادن آب خیلی سرد و کلردار به گیاهان خودداری نمایید.
• در صورت فراموشی آبیاری گیاهتان و خشک شدن کامل خاک گلدانتان بهتر است کل گلدان را در تشت آبی غوطه ور کنید به طوری که تا یک ساعت پایین گلدان در آب باشد. به این ترتیب تشنگی خاک برطرف می‌شود و خاک مجبور به جذب رطوبت می‌گردد.
• اگر از گلدانهای حصیری و الیافی یا خزه ای مانند کوکداما استفاده می‌کنید بهتر است کل گلدان را در یک ظرف آب غوطه ور کنید.

روش صحیح آبیاری گیاهان :

• برای آبیاری گیاهان حتما از آب ولرم استفاده کرده و به هیچ وجه از آب سرد استفاده نکنید. 
• قبل از استفاده از آب لوله کشی، اجازه دهید آب درون ظرف اندکی راکد بماند تا کلر آن بپرد و با آب کلردار آبیاری نکنید.
• همچنین می‌توانید از آب جوشیده سرد شده برای آبیاری گیاهان استفاده کنید.
• آبیاری را در زیر نور مستقیم خورشید انجام ندهید چرا که موجب ایجاد لک و سوختگی بر روی برگ گیاهان می‌شود.
• هیچ‌گاه هنگام آبیاری گیاهان، شلنگ را با فشار آب زیاد پای آن ها قرار ندهید. زیرا با این کار خاک از اطراف پایه گیاه کنار میرود و ممکن است ریشه آسیب ببیند.
• آبیاری گیاهان باغچه و حتی گل‌ها و گیاهان داخل آپارتمان، با شرایط آب‌وهوایی فصل رابطه مستقیمی دارد. به عنوان مثال همان طور که پیش از این نیز اشاره شد، آبیاری در فصل تابستان در طول ساعات گرم روز و در زیر تابش شدید آفتاب کاری نادرست است.
• گلدانهایی که بیرون از خانه قرار دارند، بیشتر از گلدانهای داخل خانه به آب نیاز دارند زیرا محیط بیرونی دارای دمای بالاتر، نور آفتاب و باد است که همه ی اینها خاک را به سرعت خشک می‌کنند.
• دقت کنید که گلدان دارای زهکش مناسب برای خروج آب باشد.
• در صورتی که در زیر گلدانی آب جمع شد حتما به سرعت آن را خالی کنید چرا که موجب پوسیدگی ریشه‌ی گیاه و از بین رفتن آن می‌شود.
• منابع آب در دنیا بسیار کم و محدود می‌باشد موقع آبیاری گیاهان از هدر رفتن آن جلوگیری کنیم.
• از گلدانهای براق و لعاب دار استفاده کنید تا مانع از تبخیر رطوبت خاک شود. 
• برای گیاهانی که رطوبت بیشتری لازم دارند یک لایه مالچ یا سنگ ریزه بر روی سطح خاک بپاشید تا سرعت از دست دادن رطوبت را کاهش دهد.
• سطح خاک گلدان در موقع آبیاری بایستی یکنواخت خیس گردد و از آبیاری نقطه ای خودداری کنید.
• آب زیاد باعث کمبود اکسیژن خاک، رنگ پریدگی، زرد شدن برگ ها و ریزش برگ ها می‌گردد.
• آب کم و رطوبت پایین محیط نیز باعث سوختگی نوک اکثر برگ ها می‌گردد.
• اسپری با آب ولرم و مناسب در روزهای گرم سال حداقل روزی یکبار توصیه می‌شود.
• استفاده از اسفنج نمدار جهت کشیدن روی برگ ها و زیر آنها توصیه می‌شود.