نرگس یکی از آن گل‌هایی است که نمی‌توانید دوستش نداشته باشید. یک دسته گل نرگس با آن عطر سرمست‌کننده‌اش هوش از سر هر کسی می‌برد. گل نرگس در افسانه‌ها و داستان‌های ادبیات فارسی هم از گذشته جایگاه ویژه‌ای داشته است. این گل در کشور ما و به خصوص در شهر خوزستان به فراوانی کشت می‌شود. در این مقاله می‌خواهیم با انواع گل نرگس ، روش کاشت گل نرگس ، بیماری‌های گل نرگس و … آشنا شویم، با ما همراه باشید.
با گل نرگس آشنا شویم
گل نرگس ( Daffodil ) از خانواده مارچوبه‌ای‌ها و هم‌خانواده گل نسرین و گل مریم است. نرگس یک گیاه پیازی با گل‌های معطر بسیار خوشبو می‌باشد. این گیاه در سرما گل می‌دهد و از بهترین گل‌های پاییز و زمستان است. با کمی حوصله و مهارت، می‌توان گل نرگس را در گلدان کاشت و در فضای آزاد نگهداری کرد. گل نرگس می‌تواند دما را تا 12- درجه هم تحمل کند. نرگس معمولا به رنگ سفید و زرد دیده می‌شود. نرگس شهلا و نرگس شیراز دو نوع معروف گل نرگس در ایران هستند. در ادامه دیگر انواع گل نرگس را به شما معرفی می‌کنیم.
انواع گل نرگس
نرگس شیراز
نرگس شیراز با عطر و بوی دلنشین خود یکی از محبوب‌ترین انواع گل نرگس است. این گل از اواخر پاییز تا اواسط بهار گلدهی دارد. نرگس شیراز را می‌توانید هم برای تزیین باغچه بکارید و هم به صورت گل شاخه‌ای تهیه کنید.
نرگس شهلا ( هلندی )
نرگس شهلا که به آن نرگس ترومپتی(شیپوری) هم گفته می‌شود، نوع کلاسیک گل نرگس است. نرگس شهلا برای سنگفرش کردن باغچه یکی از بهترین گزینه‌هاست. روی هر شاخه نرگس شهلا یک گل بزرگ و زرد رنگ دیده می‌شود. البته نوع سفید رنگ آن هم موجود است. برگ‌های این گل سبز رنگ و حدودا 3 سانتی‌متری هستند.
نرگس شیپور بزرگ
یکی از مقاوم‌ترین انواع گل نرگس، نرگس شیپور بزرگ است. از نرگس شیپور بزرگ برای سنگفرش کردن باغچه، تزیین ماشین عروس و دسته گل نرگس استفاده می‌شود. این نوع نرگس رنگ‌های مختلفی دارد. سفید، زرد، نارنجی، قرمز و صورتی از تنوع رنگی این نوع نرگس هستند.
نرگس شیپور کوچک
نرگس شیپور کوچک ترکیب رنگی بسیار جذابی دارد که آن را خاص کرده است. همانطور که از اسمش پیداست اندازه شیپور این نوع نرگس از گلبرگ‌های آن کوتاه‌تر است. هر گل آن روی یک شاخه رشد می‌کند. نرگس شیپور کوچک سال‌ها به گلدهی ادامه می‌دهد و همیشه باعث زیبایی باغچه شما می‌شود. این نرگس به صورت شاخه‌ای هم موجود است و شما می‌توانید یک دسته گل نرگس زیبا از نرگس های شیپور کوچک تهیه کنید.
نرگس پرپر
این نوع نرگس نسبت به نرگس‌های کلاسیک حداقل یک لایه گلبرگ بیشتر دارد. همچنین در مرگز گلبرگ خبری از شیپور نیست. در واقع فرقی بین گلبرگ و شیپور دیده نمی‌شود. فقط رنگ آنها ممکن است متفاوت باشد. نرگس پرپر تنوع رنگی بالایی دارد و در رنگ‌هایسفید، زرد، نارنجی، هلویی و … دیده می‌شود.
نرگس وحشی
نرگس وحشی معمولا روی هر شاخه بیش از یک گل دارد که به شکل خوشه‌ای دیده می‌شوند. این نرگس مقاومت زیادی به گرما دارد و دوست‌دار آفتاب شدید است.
نرگس تاج شکافته
این گل نرگس از نظر ظاهری با بقیه انواع گل نرگس تفاوت دارد. شیپور میانی آن به چند قسمت شکافته شده و بخش بخش دیده می‌شود. نرگس تاج شکافته معمولا گل‌های بزرگی دارد و رنگ شیپور آن با رنگ گلبرگ‌ها متفاوت است. با کاشت گل نرگس تاج شکافته در باغچه می‌توانید به حیاط خانه خود ظاهری خاص و متفاوت بدهید.
نرگس مینیاتوری
نرگس مینیاتوری از ترکیب نرگس‌های کوچک به وجود آمده است. این گل تا حدود 15 سانتی‌متر رشد می‌کند. نرگس مینیاتوری را می‌توان در بالکن با نور خوب نگهداری کرد.
نکات قبل از کاشت گل نرگس
برای کاشت گل نرگس ابتدا لازم است پیاز این گل را تهیه کنید. اگر تا به حال گیاهان پیازی نکاشته‌اید گل نرگس می‌تواند گزینه خوبی برای شروع باشد. اگر پیاز گل را با دقت انتخاب کنید کاشت گل نرگس بسیار به صرفه خواهد شد. زمان مناسب خرید پیاز گل نرگس فصل پاییز است. هر چه پیاز بزرگ‌تر باشد گل بزرگ‌تری می‌دهد. پیاز مناسب نباید بریدگی و خراش داشته باشد. هر پیاز یا یک دماغه (نوک) دارد و یا دو دماغه. هر دماغه منشا یک ساقه است. پس اگر پیاز دو دماغه‌ای پیدا کردید آن را تهیه کنید. پیاز باید دارای ریشه باشد اما نباید ساقه زده باشد. برای نگهداری پیاز می‌توانید آن را در یخچال خانه قرار دهید. فقط دقت کنید مکان نگهداری پیاز نباید حاوی گاز اتیلن باشد. این کار باعث بی‌بار شدن پیاز گل و گلدهی نامناسب در آینده می‌شود.
خاک مناسب کاشت گل نرگس
بهترین خاک برای کاشت گل نرگس خاکی سبک با زهکشی مناسب است. خاک سنگین و رسی موردپسند نرگس نیست. پس اگر خاک باغچه یا گلدان شما رسی می‌باشد، برای اینکه زهکشی خاک بهتر شود مقداری شن به آن اضافه کنید. اضافه کردن کودهای حیوانی مثل ورمی کمپوست به باغچه هم می‌تواند موثر باشد.
کاشت گل نرگس در گلدان یا باغچه
اگر می‌خواهید پیاز نرگس را در گلدان بکارید، یک گلدان مناسب سنگی یا سفالی برای آن انتخاب کنید. گلدان باید سنگین باشد تا با شکوفه دادن گل‌ها و سنگین شدن گیاه، گلدان به یک سمت خم و واژگون نشود. دقت کنید کف گلدان انتخابی حتما سوراخ زهکش داشته باشد. همچنین عرض گلدان باید حداقل 5 سانتی‌متر بزرگ‌تر از پهنای پیاز باشد. برای کاشت گل نرگس این مراحل را انجام دهید:
1. در یک ظرف مقداری آب ولرم بریزید و پیازها را 2 ساعت در آن قرار دهید. قسمت انتهایی پیاز باید در آب قرار بگیرد اما قسمت‌های دیگر ضروری نیست.
2. نصف گلدان را پر از خاک کنید و پیاز ریشه‌دار را خاک بگذارید. روی آن خاک بریزید و محکم کنید. به اندازه یک سوم پیاز باید بیرون از خاک بماند. آبیاری را انجام دهید و گلدان را به مکانی گرم دور از نور مستقیم منتقل کنید. تا زمان شروع رشد ساقه، آبیاری را متوقف کنید.
3. بعد از 2 تا 3 هفته ساقه شروع به رشد می‌کند. بعد از رشد ساقه‌ها آبیاری را از سر بگیرید.
مراقبت‌های پس از کاشت گل نرگس
آبیاری: گل نرگس به آبیاری زیاد حساس است. اگر آبیاری زیاد از حد باشد، برگ‌ها بزرگ‌تر از حالت معمول شده و در عوض گل‌ها شکل نمی‌گیرند. در واقع حتی برخی معتقدند که گیاه برای گلدهی باید کمی خشکی ببیند.
نور و دما: گل نرگس در هوای سرد بهتر رشد می‌کند و در هوای گرم پژمرده می‌شود. البته گل نرگس برای گلدهی به چند ساعت نور خورشید در روز نیاز دارد.
آیا گل نرگس سمی است؟
جدا از زیبایی و عطر خوشبوی این گل، خوردن گل نرگس می‌تواند برای انسان سمی باشد. پیاز و برگ گل حاوی مقداری آلکالوئید سمی هستند. خوردن این ماده باعث تهوع و دل‌پیچه در افراد می‌شود. پس اگر از گل نرگس نگهداری می‌کنید باید حواستان باشد که مورد بلع کودکان قرار نگیرد. همچنین قرار دادن شاخه گل نرگس در کنار دیگر گل‌های شاخه‌ای مثل گل رز و لاله مضر است. ساقه این گل مواد سمی ترشح می‌کند که باعث آسیب سایر گل‌ها می‌شود. ابن مسئله طبیعی است و خیلی از گل‌ها وجود دارند که با هم نمی سازند و باید جداگانه نگهداری شوند.
آفات و بیماری های گل نرگس
اصولا گل نرگس دچار بیماری و آفت نمی‌شود. مخصوصا اگر خاک مناسب و شرایط نگهداری خوبی داشته باشد. در صورت نبودن زهکشی مناسب با ماندن آب در خاک، ریشه می‌پوسد و گل از بین می‌رود. پوسیدگی قارچی ریشه از مشکلات رایج گل نرگس است. اگر شرایط مناسب گیاه فراهم نباشد ممکن است آفاتی مثل پروانه، کرم، عنکبوت و حلزون هم سلامت گل نرگس را تهدید کنند.