با انواع کود NPK آشنا شوید

کود npk

کود NPK چیست؟

اگر شما هم به پرورش گیاهان در باغچه یا منزل علاقه داشته باشید و یا به صورت حرفه ای به باغبانی مشغول باشید حتما با واژه کود NPK مواجه شده اید. اما این نامگذاری به چه معناست؟ هر کدام از حروف N و p و K نشان دهنده یکی از عناصر ماکرو موردنیاز گیاه هستند:

N: نیتروژن

P: فسفر

K: پتاسیم

عناصر ماکرو به آن دسته از مواد مغذی موردنیاز هستند که گیاه در دوره رشد ونمو بیشترین نیاز را به آن ها دارد. بقیه عناصر(مثل بور، منگنز و …) را عناصر میکرو می گویند که گیاه در مقادیر بسیار کمی به آن ها نیاز پیدا می کند. کودهای NPk معمولا مقادیری از عناصر میکرو را هم در ترکیب خود دارند و به همین دلیل به آن ها کود کامل گفته می شود.

ترتیب عناصر(N، P و K) چه اهمیتی دارد؟

ممکن است فکر کنید که چرا به کود NPK ، کود PKN یا KPN گفته نمی شود؟ این ترتیب عناصر که در نام کود آمده بی معنی نیست و در واقع ترتیب اهمیت آن ها را در طول زندگی گیاه نشان می دهد. اگر زندگی گیاه را به سه دوره کاشت، داشت و برداشت تقسیم کنیم گیاه در مرحله کاشت به نیتروژن(N) بیشتر، در مرحله داشت به فسفر(P) بیشتر و در مرحله برداشت به پتاسیم(K) بیشتری نیاز خواهد داشت. البته این مسئله شامل استثناهایی هم می شود. مثلا فسفر می تواند هنگام کاشت به ریشه زایی گیاه کمک کند. در ادامه با عملکرد هر کدامن از این عناصر در گیاه آشنا می شویم.

ضرورت و عملکرد هر عنصر ماکرو برای گیاه

نیتروژن

این عنصر به رشد شاخ و برگ گیاه کمک می کند و باعث می شود بذر گیاه سریع تر جوانه بزند. نیتروژن همچنین باعث افزایش کیفیت محصول می شود و فتوسنتز گیاه را افزایش می دهد. یکی از علائمی که به شما نشان می دهد گیاهتان با کمبود نیتروژن مواجه است، تغییر رنگ برگ هاست. در صورت مشاهده این علامت بهتر است به گیاه کود NPK با درصد نیتروژن بالا بدهید.

فسفر

کود فسفر به ریشه زایی، تولید شکوفه و گل و همچنین مقاومت گیاه در برابر تنش های محیطی کمک می کند. اگر به هر دلیلی به گیاهتان شوک وارد شد برای مقابله با استرس گیاه می توانید به آن کود فسفردار بدهید. از علائم کمبود فسفر کوچک شدن برگ ها و جوانه های انتهایی گیاه است.

پتاسیم

این عنصر به افزایش کیفیت گل و میوه گیاه کمک می کند. همچنین با افزایش تولید پروتئین ها باعث بهبود کیفیت میوه و بزرگ شدن اندازه آن هم می شود. یک کاربرد دیگر پتاسیم کاهش ابتلای گیاه به بیماری ها و آفات است. زرد شدن و تغییر رنگ برگ های گیاه یکی از علائمی است که نشان می دهد گیاه شما با کمبود عنصر پتاسیم روبه روست.

سه عددی که در عنوان کودهای npk می آید نشان دهنده ارزش سه عنصر ماکرو(n،p و k) برای گیاه است. عددی که بیشترین مقدار را دارد نشان دهنده عنصر ماکذویی است که درصد بیشتری از کود را تشکیل داده است. برای مثال کود 30-5-15 میزان پتاسیم بیشتری نسبت به بقیه عناصر دارد یا مثلا کود سه بیست(20-20-20) نسبت مساوی از عناصر ماکرو را در خود جای داده است. عدد صفر در عنوان کود به معنی نداشتن آن عنصر است. مثلا کود 0-0-10 فقط عنصر نیتروژن دارد. در ادامه انواع کود NPK و کاربرد هر کدام را معرفی می کنیم تا به راحتی بتوانید کود موردنیاز گیاهتان را از بین آن ها انتخاب و تهیه نمایید:

کود 20-20-20

این کود بهترین کود NPK برای تقویت شاخ و برگ گیاه است. کود سه بیست عناصر ماکرو موردنیاز گیاه یعنی نیتروژن، فسفر و پتاسیم هر کدام با غلظت 20 درصد دارد. البته این کود حاوی عناصر میکرو(کم مصرف) مثل مس، آهن، روی و … هم می باشد. این کود به شکل پودر کریستالی و آبی رنگ در بازار موجود است. کود بیست بیست یک کود کامل است که در صورت استفاده باعث رشد گیاه و افزایش ارتفاع آن می شود. همچنین به بهبود کیفیت میوه و رنگ و مزه آن کمک می کند. این کود مناسب درختان میوه، صیفی جات، سبزیجات و انواع گل هاست.

کود سه بیست

کود 18-18-18

این کود در کنار عناصر ماکرو، عناصر ریزمغذی موردنیاز گیاه مثل روی، منگنز، مس و … را هم در خود دارد. کود 18-18-18 برای گیاهان زینتی و همچنین برای گیاهان گلدار مثل ارکیده، رز و شمعدانی کاملا مناسب است. بهترین زمان استفاده از این کود برای گیاهان گلدار در زمان رشد رویشی آن هاست. این کود به صورت پودری و بدون بو در بازار موجود می باشد.

کود 36-12-12

به این کود، کود مخصوص گلدهی می گویند. افزایش گلدهی و افزایش مقاومت گیاه در برابر آفات از عملکردهای این کود است. بهتر است از این کود در زمانی که گیاه آماده گل دهی می شود استفاده کنید. برای گل هایی مثل لیلیوم، ارکیده و رز می توانید از آن استفاده کنید.

کود 10-52-10

کود 10-52-10 درصد فسفر بالایی دارد و بر تقویت ریشه ها و فرایند ریشه زایی موثر است. این کود به صورت پودری و در بسته های آلومینیومی قابل تهیه می باشد. برای اغلب محصولات کشاورزی می توانید از این کود استفاده نمایید. از دیگر مزیت های کود 10-52-10 کمک به جوانه زنی گیاه و جلوگیری از زرد شدن برگ ها است.

کود 10-52-10

کود 10-5-20

از این کود می توان برای گیاهان آپارتمانی، درختچه ها و بونسای ها استفاده کرد. به دلیل این که میزان نیتروژن کود بالا است می تواند برای گیاهان سبز برگ گلدانی مثل انواع نخل ها و درختچه های آپارتمانی مفید باشد.

کود 5-50-15

این کود هم فسفر بالایی دارد و برای انواع سبزیجات مناسب است. از آن جا که سبزیجات هم به کود نیاز دارد این کود می تواند به بهبود سوخت و ساز آن ها و همچنین تقویت ریشه کمک کند. از این کود هم به شکل آبیاری و هم به شکل محلول پاشی استفاده می شود.

کود 40-5-4

این کود درصد پتاسیم بالایی دارد و در بهبود کیفیت میوه موثر می باشد. این کود npk  علاوه بربزرگ تر کردن اندازه میوه باعث خوش طعم و بو شدن آن هم می شود. اگر دیدید شکوفه های گیاهتان در حال ریزش هستند می توانید از این کود استفاده نمایید. کود به صورت پودری موجود است و می توان آن را بعد از حل کردن در آب به گیاه داد. این کود برای انواع محصولات کشاورزی مورداستفاده قرار می گیرد.

کود 38-11-3

این کود برای گیاهان زینتی و به خصوص کاکتوس ها و ساکولنت ها مناسب است. البته برای محصولات کشاورزی هم استفاده می شود. پتاسیم بالای این کود باعث جلوگیری از زرد شدن برگ های گیاهان می شود. عملکرد اصلی این کود افزایش رشد رویشی گیاه است.

کود 30-15-15

این کود هم درصد پتاسیم بالاتری نسبت به بقیه عناصر دارد و باعث افزایش محصول گیاه می شود. در این کود عناصر ریزمغذی مثل کلات هم موجود است که آن ها هم به افزایش کیفیت محصول کمک می کنند. با استفاده از این کود می توانید محصولاتی با طعم، رنگ و کیفیت بهتر داشته باشید.

کود 20-6-19

این کود کامل می تواند به طور اختصاصی برای گیاهان آپارتمانی و فصلی مورد استفاده قرار بگیرد. باعث گسترش شاخ و برگ گیاهان و به خصوص غلات و حبوبات می شود. از این کود می توان برای گیاهان گلدان، گل بریده و درختان میوه و مرکبات هم استفاده کرد.

انواع کود npk