درخت اکالیپتوس اصالتا بومی استرالیا است اما امروزه در سرتاسر جهان رشد میکند و مردم را از خواص بینظیر خود بهرهمند میکند. فواید درمانی روغن اکالیپتوس از برگهای خوشبو و بیضی شکل آن حاصل میشود و مصارف بسیار زیادی در حوزه درمان، لوازم آرایشی، بهداشتی و … دارد. این گیاه در درمان سرما خوردگی، سینوزیت و ضدعفونی کردن هوای داخل اتاق نیز شهرت بسیاری دارد. در این مقاله با ما همراه باشید تا با 10 مورد از خواص اکالیپتوس آشنا شوید.
10خواص اکالیپتوس که باید بدانید
اکالیپتوس صمغ آبی یا لثه آبی ( Eucalyptus globulus ) منبع اصلی روغن اکالیپتوس در جهان است. برای روغن گیری از این گیاه باید برگها خشک شوند و بعد از خرد شدن تقطیر شوند تا روغن آن که مایعی بی رنگ با رایحه ای قوی، شیرین و چوب مانند است، استخراج شود. برگهای این گیاه دارای فلانوئید و تانن ( جوهر مازو ) هستند که در مصارف پزشکی بسیار اهمیت دارند و به کاهش التهاب کمک میکنند. در ادامه با خواص اکالیپتوس به صورت کامل آشنا میشویم.
1. کاهش علائم سرما خوردگی
اکالیپتوس به عنوان یک داروی سرماخوردگی طبیعی بسیار مورد استفاده قرار میگیرد و ماده اصلی آن در داروهای سرماخوردگی و سرفه وجود دارد. تحقیقات نشان داده است که ماده اصلی این گیاه، اکالیپتول نام دارد و با کاهش التهاب و ایجاد مخاط، علائم سرماخوردگی مانند سرفه، احتقان بینی و سردرد را کاهش میدهد. علاوه بر این، اکالیپتول ممکن است به بهبود علائم آسم نیز کمک کند.
هشدار : توجه داشته باشید به همان اندازه که اکالیپتوس مفید است، میتواند مضر نیز باشد. پس قبل از مصرف آن و یا تغییر در داروهای خود حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید. همچنین در صورتی که به اکالیپتوس حساسیت داشته باشید، استفاده از آن علائم آسم را تشدید میکند.
2. گیاهی سرشار از آنتی اکسیدان ها
اکالیپتوس به صورت طبیعی خوراکی نیست و تنها با خشک کردن برگهای آن میتوانید از آنها استفاده کنید. میتوانید برگهای خشک شده را در چای خود بریزید و از ریختن اسانس روغن در دمنوش خودداری کنید زیرا در صورت مصرف خوراکی، میتواند سمی باشد. چای اکالیپتوس سرشار از آنتی اکسیدان است و میتواند خطر ابتلا به سرطان، بیماری های قلبی و زوال عقل را کاهش دهد. نوشیدن این چای برای بزرگسالان بی خطر است اما برای کودکان ممکن است کمی سمی باشد و به همین دلیل قبل از مصرف بهتر است با یک متخصص مشورت کنید.
3. دفع کننده طبیعی حشرات
پشه ها و سایر حشرات گزنده حامل بیماری هایی هستند که می توانند برای سلامتی ما خطرناک باشند. استفاده از مواد شیمیایی و اسپری های حشره کش برای از بین بردن آنها مناسب اند اما این محصولات شیمیایی هستند و استشمام آنها برای همه مقدور نیست و عوارضی در پی دارد. روغن اکالیپتوس یک ماده طبیعی دفع کننده حشرات است. تحقیقات نشان داده است که این روغن تا 8 ساعت پس از استفاده موضعی، در جلوگیری از پشه ها و سایر حشرات گزنده موثر است. هرچه میزان اکالیپتول روغن اکالیپتوس بالاتر باشد، قدرت دافعه حشرات طولانی تر و موثر تر است.
روغن اکالیپتوس لیمو که از درخت اکالیپتوس لیمو حاصل میشود به عنوان یک ماده دافع حشرات مورد تأیید و قدرتمند شناخته میشود. علاوه بر این، این روغن ممکن است شپش سر را نیز درمان کند اما اثبات این امر نیازمند تحقیقات بیشتری است.
4. ضدعفونی کردن زخم ها
بومیان استرالیا در گذشته برای درمان زخم ها و جلوگیری از عفونت از برگهای اکالیپتوس استفاده میکردند. امروزه همچنان از روغن رقیق شده برای مقابله با التهاب و سرعت بخشیدن به بهبود زخم استفاده میشود. برای اینکار میتوانید کرم یا پمادهایی که حاوی روغن اکالیپتوس هستند را خریداری کنید. این محصولات ممکن است در سوختگی جزئی یا سایر صدمات جزئی در منزل مورد استفاده قرار گیرند.
5. کمک به تنفس آسان
تنفس بخار با روغن اکالیپتوس ممکن است به شرایط سخت تنفسی مانند آسم و سینوزیت کمک کند. این روغن با غشاهای مخاطی واکنش نشان می دهد و نه تنها مخاط را کاهش میدهد بلکه به شل شدن آن نیز کمک میکند تا بتوانید آن را سرفه کنید و راه تنفس باز شود.
6. کاهش درد مفاصل
تحقیقات نشان میدهد که روغن اکالیپتوس درد عضلانی را کاهش میدهد. بسیاری از پمادهای بدون نیاز به نسخه پزشک که برای تسکین دردهای آرتروز و آرتریت استفاده میشوند، حاوی روغن اکالیپتوس هستند. روغن اکالیپتوس به کاهش درد و التهاب کمک میکند و برای افرادی که کمر درد را تجربه میکنند و یا از آسیب دیدگی مفصل و عضله رنج میبرند، بسیار مفید است.
7. کاهش علائم استرس و اضطراب
روغن اکالیپتوس با کاهش فشار خون، کاهش استرس و اضطراب همراه است. اکالیپتول موجود در اکالیپتوس یک اثر آرام بخشی دارد و استنشاق روغن آن، سبب کاهش فشار خون، کاهش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک ( سیستم پاسخ به استرس )، افزایش فعالیت سیستم عصبی پاراسمپاتیک میشود که همه اینها اضطراب و استرس را در افراد کاهش میدهند و باعث آرامش میشوند.
8. درمان پوست های خشک و حساس
استفاده از اکالیپتوس ممکن است با افزایش تولید سرامید در پوست، پوست خشک را بهبود بخشد. سرامیدها نوعی اسید چرب در پوست شما هستند که وظیفه حفظ خشکی و رطوبت آن را بر عهده دارند. افرادی که پوست خشک، شوره سر یا اختلالات پوستی مانند درماتیت و پسوریازیس را تجربه می کنند، معمولاً سطح سرامید کمتری دارند. عصاره موضعی برگ اکالیپتوس برای افزایش تولید سرامید پوست، ظرفیت نگه داشتن آب و محافظت از سدیم پوست استفاده میشود. این ماده حاوی ترکیبی به نام macrocarpal A است که به نظر میرسد باعث تحریک تولید سرامید میشود.
در یک مطالعه بر روی 34 نفر مشخص شد که استفاده از لوسیون پوست سر حاوی عصاره برگ اکالیپتوس و سرامید مصنوعی بطور قابل توجهی قرمزی پوست، خارش ، خشکی و پوستی را کاهش داده است. از این رو بسیاری از محصولات مو و پوست حاوی عصاره برگ اکالیپتوس هستند.
9. کاهش سرفه در سرماخوردگی و آنفولانزا
سالهاست که از روغن اکالیپتوس برای تسکین سرفه استفاده میشود. امروزه برخی از داروهای ضد سرفه ای که خرید آنها بدون نسخه نیز امکان پذیر است، روغن اکالیپتوس را به عنوان یکی از ترکیبات فعال خود دارا هستند. به عنوان مثال ، پماد Vicks VapoRub حاوی حدود 1.2 درصد روغن اکالیپتوس به همراه سایر مواد سرکوب کننده سرفه است. زدن این پماد روی سینه و گلو برای رفع علائم سرفه از سرماخوردگی تا آنفولانزا کاربرد دارد.
10. کمک به سلامت دندانها
عصاره برگ اکالیپتوس ( اکالیپتول ) میتواند سلامت دندان را بهبود بخشد. محصولات اکالیپتوس با حمله به باکتری هایی که باعث پوسیدگی دندان میشوند، مانع از ایجاد پلاک روی دندان، خونریزی و التهاب لثه میشوند.
یک مطالعه پزشکی بر روی 97 نفر نشان داد افرادی که آدامس دارای عصاره برگ اکالیپتوس را 5 بار در روز به مدت حداقل 5 دقیقه جویدند، کاهش قابل توجهی در ایجاد پلاک، خونریزی لثه و التهاب لثه داشتند. همچنین به دلیل داشتن خاصیت ضد باکتریایی، از روغن اکالیپتوس می توان برای مبارزه با میکروب هایی که باعث بوی نامطبوع دهان میشوند استفاده کرد. به همین دلیل معمولاً اکالیپتول به دهانشویه ها و خمیر دندانها نیز اضافه میشود.