یکی از گیاهانی که نام آن در شاهنامه آمده است و فردوسی از آن به عنوان یک نماد اسطوره ای اشاره کرده است، پر سیاوشان است. این گیاه جالب از خانواده ی سرخس هاست و دلیل نامگذاری آن داستانیست که در ادامه با آن آشنا میشویم. نگهداری از این گیاه ظریف و زیبا ساده است و تنها با رعایت کردن چند نکته ساده میتوانید یک گیاه سالم و سبز داشته باشید. برای آشنایی با این گیاه زیبا، خواص دارویی و نگهداری از پر سیاوشان در این مقاله همراه ما باشید.
با گیاه جالب پر سیاوشان آشنا شوید
پر سیاوشان ( Adiantum raddianum ) گیاهیست چند ساله از خانواده ی سرخس ها و بومی شمال شرقی آمریکا و آسیا است و دارای بیش از 200 گونه با شکل های متفاوت است. خواص دارویی پر سیاوشان بر هیچکس پوشیده نیست و میتوان آن را در شهرهای سیستان و بلوچستان، مرکزی، لرستان، خوزستان، کهکیلویه و بویر احمد، بوشهر و فارس یافت. این گیاه بیشتر در نواحی مرطوب مانند جوی های روان، چاهها و یا رودها یافت میشود.
برگهای این گونه از پر سیاوشان مثلثی شکل و در جهت های متنوعی میروید و در کل بین 30 تا 80 سانتی متر رشد میکند. این گیاه دارای شاخه هایی سیاه و باریک است که شبیه به موی سر است. برگهای پر سیاوشان شبیه به گشنیز است و دارای خواص دارویی و طبی زیادی است و در درمان بیماری های ریوی، یرقان، سنگ مثانه، برونشیت و … کاربرد دارد. همچنین جوشانده ی این گیاه سینه را نرم کرده و تنگی نفس را بهبود میبخشد. توجه داشته باشید که پر سیاوشان گیاهی کاملا بی خطر است و حتی بچه ها نیز میتوانند از آن استفاده کنند.
اما روش استفاده از خواص دارویی این گیاه تنها از طریق برگهای آن است. به این صورت که آنها را از طریق دم کردن، جوشاندن و یا به صورت شربت استفاده کنید.
اسم این گیاه از کجا نشأت گرفته است ؟!
در گوشه ای از شاهنامه پس از کشته شدن سیاوش به دست افراسیاب و آوردن تشت خون و خاک کردن آن، پس از آنکه خونها برروی زمین ریخته میشود، در خاک میغلتد و به یک تپه تبدیل میشود و از آن یک گیاه میروید که هر برگ آن مانند یک سر است. در این قسمت فردوسی از این گیاه که بر مزار سیاوش روییده است با نام پر سیاوشان یاد میکند و به همین دلیل این نام بر روی این سرخس با برگهای ظریف و مثلثی گذاشته شده است.
شرایط نگهداری از گیاه پر سیاوشان
نور :
پر سیاوشان گیاهی نسبتا نور دوست است اما نه آفتاب شدید ظهر بلکه نور غیر مستقیم صبحگاهی و یا نور ملایم در هنگام غروب. بهتر است در صورت نگهداری از آن در محیط باز، در زیر سایه ی درختان کاشته شود تا از تشعشعات شدید آفتاب دور بماند چرا که سبب بیماری های زیادی در آن خواهد شد. بهترین مکان برای نگهداری این گیاه در داخل منزل، قرار دادن آن در نزدیکی پنجره ای با نور فیلتر شده توسط پرده است. باید توجه کنید که هفته ای یک مرتبه گلدان این گیاه را بچرخانید تا برگها به سمت نور منحرف نشوند و ظاهر گیاه خراب نشود.
دما :
دمای پایین برای این گیاه یک تهدید محسوب میشود و نسبت به هوای سرد حساس است. بهترین دما برا آن بازه ای بین 18 تا 25 درجه سانتی گراد است اما دماهای پایین تر را نیز اندکی تحمل میکند. از قرار دادن این گیاه نزدیک به شوفاژ، رادیاتور و یا وسایل سرمایشی و گرمایشی خودداری کنید.
خاک مناسب :
بهترین خاک برای این گیاه، خاکی است که دارای مواد مغذی بالا و غنی از هوموس و زهکش فراوان باشد و رطوبت را در خود نگه دارد. استفاده از خاک رس برای نگه داشتن رطوبت در خاک توصیه میشود.
آبیاری :
این گیاه به آبیاری متوسطی نیاز دارد و آبیاری آن به شرایط رطوبتی محیط بسیار وابسته است. توجه داشته باشید که در محیط های خشک باید آبیاری گیاه را منظم انجام دهید تا سرخس شما خشکی نکشد. آبیاری بیش از حد به این گیاه، سبب پوسیده شدن ریشه ها خواهد شد. جالب است بدانید برگهای این گیاه در زمان تشنگی و نیاز به آب، برگهای خود را لوله میکنند و در این حالت باید گیاه را آبیاری کنید.
یکی از بهترین روش های آبیاری گیاهان، آبیاری از قسمت زیرین است که میتوانید برای آن را این گیاه نیز اجرا کنید. همچنین استفاده از یک بطری که برروی درب آن سوراخی ایجاد کرده اید و قرار دادن آن به صورت برعکس داخل خاک گیاه، میتواند به صورت منظم گیاه را آبیاری کند.
کوددهی :
این گیاه نسبت به کوددهی حساسیت زیادی ندارد و اگر خاک آن غنی از مواد معدنی باشد، به دادن کود های دیگر نیازی ندارد. اما میتوانید ماهی یک مرتبه و یا هر 2 ماه یکبار با کودهای مخصوص گیاهان آپارتمانی این گیاهان را تغذیه کنید.
رطوبت :
رطوبت یکی از نیازهای مهم این گیاه است و در صورت خشک بودن محیط لازم است که از راههای تامین رطوبت گیاهان کمک بگیرید و این نیاز اساسی پر سیاوشان را تامین کنید. در صورت داشتن آکواریوم، میتوانید پر سیاوشان را نزدیک آن قرار دهید تا با تبخیر آب اکواریوم، رطوبت گیاه تامین شود. قرار دادن یک سینی یا ظرف پر از آب در کنار آن نیز مانند یک آکواریوم عمل میکند. همچنین میتوانید در زیر گلدانی را پر از آب و سنگ ریزه کنید و گلدان را روی سنگها قرار دهید و به اصطلاح یک جزیره بسازید.
تعویض گلدان :
هر 1 یا 2 سال یکبار به تعویض گلدان گیاه با یک سایز بزرگتر اقدام کنید.