زالزالک یکی از میوه های خوش طعم پاییزی است که انواع مختلفی دارد و در طیف رنگی زرد تا قرمز وجود دارد. این میوه کوچک در کنار طعم خاصش، فواید و خواص بسیاری برای سلامتی دارد و که این خواص در گونه های مختلف متفاوت است. در این مقاله همراه ما باشید تا با خواص و فواید بی نظیر زالزالک برای سلامتی و نقش آن در درمان بیماری ها آشنا شوید.
فواید زالزالک
زالزالک چیست ؟!
زالزالک با نام علمی Crataegus از دسته گل سرخ سانان است و با نام‌های کویج و خُفجه نیز شناخته می‌شود. میوه این گیاه در سه نوع زرد، سیاه و قرمز یافت می‌شود و در درمان بسیاری از بیماری ها مانند نارسایی های قلبی، کاهش فشار خون، بهبود مشکلات گوارشی و درمان دیابت نقش مهمی ایفا می‌کند. زالزالک شامل صدها گونه است که معمولاً در اروپا، آمریکای شمالی و آسیا یافت می شود و در سرتاسر دنیا از جمله در ایران طرفداران بسیاری دارد.
طعم این میوه ترش، تند و دارای یکشیرینی ملایم است و سرشار از مواد مغذی است. برای قرن ها، زالزالک به عنوان یک داروی گیاهی برای انواع مشکلات و بیماری ها شناخته می‌شد و در طب سنتی چینی نقش کلیدی داشت. در ادامه با خواص این میوه خوشمزه بیشتر آشنا می‌شویم.
فواید زالزالک چیست
9 فایده زالزالک برای سلامتی
1. سرشار از آنتی اکسیدان
زالزالک منبع غنی از پلی فنول ها است که ترکیبات آنتی اکسیدانی قدرتمندی هستند که در گیاهان یافت می‌شوند. آنتی اکسیدان ها به خنثی کردن مولکول های ناپایدار به نام رادیکال های آزاد کمک می‌کنند که در صورت وجود در سطوح بالا می‌توانند به بدن شما آسیب برسانند. این مولکول ها می‌توانند از رژیم غذایی نامناسب و همچنین سموم محیطی مانند آلودگی هوا و دود سیگار ناشی شوند.
پلی فنول ها به دلیل فعالیت آنتی اکسیدانی خود فواید سلامتی بسیاری برای ما دارند و خطر بیماری های زیر را کاهش میدهند :
- برخی از سرطان ها
- دیابت نوع 2
- آسم
- برخی از عفونت ها
- مشکلات قلبی
- پیری زودرس پوست
خواص زالزالک در طب سنتی
2. خواص ضد التهابی
زالزالک دارای خواص ضد التهابی است که می‌تواند سلامت شما را بهبود بخشد. التهاب مزمن با بسیاری از بیماری ها، از جمله دیابت نوع 2، آسم، و برخی سرطان ها مرتبط است. در مطالعه ای بر روی موش های مبتلا به بیماری کبدی، عصاره زالزالک به طور قابل توجهی سطوح ترکیبات التهابی را در آنها کاهش داد.
علاوه بر این، تحقیقات روی موش‌های مبتلا به آسم نشان داد که مصرف مکمل عصاره زالزالک به اندازه‌ای التهاب را کاهش می‌دهد که علائم آسم را نیز به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
3. کاهش فشار خون
در طب سنتی چینی، زالزالک یکی از رایج ترین غذاهایی است که برای کمک به درمان فشار خون بالا توصیه می‌شود. چندین مطالعه حیوانی نشان می‌دهد که زالزالک می‌تواند به عنوان یک گشادکننده عروق عمل کند، به این معنی که می‌تواند عروق خونی منقبض شده را شل کند و در نهایت فشار خون را کاهش دهد. برای اثبات این موضوع مطالعات و آزامایشات بیشتری در دست تحقیق است.
خواص زالزالک برای دیابت
4. کاهش چربی خون
برخی از مطالعات نشان می‌دهد که عصاره زالزالک ممکن است سطح چربی خون را بهبود بخشد. کلسترول و تری گلیسیرید دو نوع چربی هستند که همیشه در خون شما وجود دارند. در سطوح طبیعی، آنها کاملا سالم هستند و نقش بسیار مهمی در تولید هورمون و انتقال مواد مغذی در سراسر بدن شما دارند.
با این حال، سطوح نامتعادل چربی خون، به ویژه تری گلیسیرید بالا و کلسترول HDL (خوب) پایین، در تصلب شرایین یا تجمع پلاک در عروق خونی شما نقش دارند. اگر پلاک ها همچنان به تجمع خود ادامه دهد، می تواند به طور کامل یک رگ خونی را مسدود کند و منجر به حمله قلبی یا سکته شود.
در یک مطالعه، موش هایی که دو دوز مختلف از عصاره زالزالک دریافت کردند، در مقایسه با موش هایی که این عصاره را دریافت نکردند، کلسترول تام و LDL (بد) کمتر و همچنین 28 تا 47 درصد سطوح تری گلیسیرید کبد کمتری داشتند.
به طور مشابه، در مطالعه‌ای روی موش‌هایی که رژیم غذایی پرکلسترول داشتند، هم عصاره زالزالک و هم داروی کاهش دهنده کلسترول سیمواستاتین، کلسترول تام و تری گلیسیرید را تقریباً به طور مساوی کاهش دادند. اگرچه این تحقیق امیدوارکننده است، اما مطالعات انسانی بیشتری برای ارزیابی اثر عصاره زالزالک بر چربی خون مورد نیاز است.
فواید زالزالک برای سلامتی
5. کمک به هضم غذا
میوه زالزالک و عصاره آن قرن هاست که برای درمان مشکلات گوارشی، به ویژه سوء هاضمه و درد معده استفاده می‌شود. این میوه حاوی فیبر است و با کاهش یبوست و عمل به عنوان یک پرو بیوتیک به هضم غذا کمک می‌کند. پرو بیوتیک ها باکتری های سالم روده شما را تغذیه می‌کنند و برای هضم سالم غذا ضروری هستند.
یک مطالعه مشاهده‌ای در افراد با هضم کند نشان داد که هر گرم اضافی فیبر رژیمی مصرف شده زمان بین حرکات روده را تقریباً 30 دقیقه کاهش می‌دهد. علاوه بر این، یک مطالعه بر روی موشها نشان داد که عصاره زالزالک به طور چشمگیری زمان انتقال غذا در دستگاه گوارش را کاهش می‌دهد. این بدان معنی است که غذا سریعتر از طریق سیستم گوارش شما حرکت می کند و همین امر ممکن است سوء هاضمه را کاهش دهد. علاوه بر این، در یک مطالعه روی موش‌های مبتلا به زخم معده، عصاره زالزالک همان اثر محافظتی را بر روی معده نشان داد که یک داروی ضد زخم دارد.
6. جلوگیری از ریزش مو
زالزالک حتی از ریزش مو نیز جلوگیری می‌کند و یک عنصر رایج در محصولات تجاری رشد مو است. یک مطالعه روی موشها نشان داد که عصاره زالزالک کوهی رشد مو را تحریک می‌کند و تعداد و اندازه فولیکول‌های مو را افزایش می‌دهد و باعث سلامتی موها می‌شود. اعتقاد بر این است که محتوای پلی فنل در زالزالک باعث این اثر مفید می‌شود. با این وجود، تحقیقات در این زمینه محدود است و مطالعات انسانی مورد نیاز است.
فواید زالزالک جنگلی
7. کاهش دهنده اضطراب
زالزالک اثر آرام بخشی بسیار ملایمی دارد که ممکن است به کاهش علائم اضطراب کمک کند. در مطالعه‌ای بر روی تأثیر زالزالک بر فشار خون، افرادی که از عصاره زالزالک استفاده می‌کردند سطوح پایین‌تری از اضطراب را گزارش نکردند اما روند کاهش دهنده اضطراب در آنها مشاهده شد.
در مطالعه دیگری روی 264 فرد مبتلا به اضطراب، ترکیبی از زالزالک، منیزیم و گل خشخاش در مقایسه با داروی کاهنده استرس، سطح اضطراب را به میزان قابل توجهی کاهش داد. با توجه به اینکه این میوه در مقایسه با داروهای ضد اضطراب سنتی عوارض جانبی کمتری دارد، بنابراین به عنوان یک درمان بالقوه برای اختلالات سیستم عصبی، مانند اضطراب و افسردگی، همچنان مورد تحقیق است.
نکته : اگر می خواهید مکمل زالزالک را برای مدیریت اضطراب خود امتحان کنید، هیچ یک از داروهای فعلی خود را قطع نکنید و حتما پیش از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
خواص زالزالک
8. درمان نارسایی قلبی
زالزالک به دلیل استفاده در کنار داروهای سنتی در درمان نارسایی قلبی شناخته شده است. مروری بر 14 مطالعه تصادفی در بیش از 850 نفر محققان را به این نتیجه رساند که کسانی که عصاره زالزالک را همراه با داروهای نارسایی قلبی خود مصرف کردند، عملکرد قلب بهتری داشتند و تنگی نفس و خستگی کمتری را تجربه کردند.
علاوه بر این، یک مطالعه مشاهده‌ای 2 ساله روی 952 فرد مبتلا به نارسایی قلبی نشان داد که کسانی که از عصاره زالزالک استفاده می‌کنند نسبت به افرادی که مکمل آن را مصرف نکرده‌اند، خستگی، تنگی نفس و تپش قلب کمتری دارند. همچنین گروهی که زالزالک مصرف می‌کردند به داروهای کمتری برای مدیریت نارسایی قلبی خود نیاز داشتند.
علاوه بر این، یک مطالعه بزرگ دیگر روی بیش از 2600 نفر مبتلا به نارسایی قلبی نشان داد که مصرف مکمل زالزالک ممکن است خطر مرگ ناگهانی مرتبط با قلب را کاهش دهد. بنابراین افراد مبتلا به نارسایی قلبی علاوه بر داروهای فعلی خود، اغلب تشویق به مصرف زالزالک می‌شوند، زیرا این مکمل عوارض جانبی کم و فواید زیادی برای قلب دارد.
فواید زالزالک برای بدن
9. یک افزودنی عالی برای رژیم غذایی
زالزالک در فصل پاییز در بازارهای میوه و مغازه ها به وفور یافت می‌شود و می‌توانید از طعم و خواص بی نظیر آن در این فصل استفاده کنید. شما می‌توانید زالزالک را به روش های مختلفی به رژیم غذایی خود اضافه کنید :
- طعم ترش و شیرین آن می‌تواند یک میان وعده عالی برای شما باشد.
- می‌توانید چای زالزالک را از عطاری ها تهیه کنید و یا خودتان میوه، برگ و گل آن را خشک کنید و به عنوان دمنوش استفاده کنید.
- می‌توانید میوه تازه آن را تهیه کنید و یک مربای خوش طعم از آن درست کنید.
- می‌توانید مکمل های زالزالک را به صورت پودر، قرص یا شربت تهیه کنید.
هر کدام از موارد استفاده زالزالک مقدار مصرف تقریبی دارند که باید رعایت شود. برای مثال حداقل دوز موثر عصاره زالزالک برای نارسایی قلبی 300 میلی گرم در روز است. دوزهای معمول 250-500 میلی گرم است که سه بار در روز مصرف می‌شود.
نکات استفاده از زالزالک و عوارض جانبی
عوارض جانبی بسیار کمی از مصرف زالزالک گزارش شده است. با این حال، برخی از افراد از حالت تهوع یا سرگیجه خفیف شکایت کرده اند. به دلیل تأثیر قوی آن بر قلب، می‌تواند بر داروهای خاصی تأثیر بگذارد بنابراین اگر داروهای قلب، فشار خون یا کلسترول مصرف می‌کنید، قبل از استفاده از مکمل های زالزالک با پزشک خود مشورت کنید.
نکات استفاده از زالزالک
زالزالک میشه گفت جز تنها میوهاییه که بصورت ارگانیک وجود داره وطعم واقعیشو حفظ کرده
ما یه درخت زالزالک داریم خوش به حالمون
من زالزالک قرمز کوهی می‌چینم همیشه و بندرت مریض میشم