نحوه ی اجرای دیوار سبز
یکی از ایده های جذاب برای خارج از خانه، ساخت بام سبز و یا لند اسکیپ است که در مقالات قبل در مورد آنها توضیح دادیم. اما برای داخل خانه هم میشود از یک روش زیبا به نام دیوار سبز استفاده کرد. دیوار سبز، دیواری تزیین شده با پوشش گیاهی است که علاوه بر ایجاد زیبایی مزایای بسیاری مانند تولید اکسیژن و … هم دارد. هزینه ها و نحوه ی اجرای دیوار سبز در انواع مختلف آن متفاوت است. در این مقاله با ما همراه شوید تا با تجهیزات و آموزش ساخت دیوار سبز ، انواع آن و قیمت دیوار سبز مدولار و… آشنا شوید.
انواع دیوار سبز
انواع دیوار سبز به طور عمده به دو دسته ی دیوار های زنده (living walls) و نمای سبز (green facade) تقسیم می‌شوند که هر کدام از این 2 دسته نیز انواع متفاوتی را شامل می‌شوند که در ادامه با هم می‌بینیم :
1. دیوار زنده / Living Wall
- دیوار زنده غیر فعال / Off The Wall Live
- ديوار زنده ي فعال/ Wall Living Active
- ديوار گياهي پاتريك بلان/ Vegetal Mur
- ديوارهاي سبز محوطه سازي ؛ Walls Landscape
2. نمای سبز / green face
- سيستم پانل هاي شبكه اي مدولار / system Panel Trellis Modular
- سيستم هاي كابلي و شبكه توري سيمي/Systems Net Rope-Wire and Cable
آموزش ساخت دیوار سبز
برای داشتن بهترین دیوار سبز باید در ابتدا تمامی جزییات اجرایی و طراحی آن را فرا گیرید تا بتوانید علاوه بر زیبایی از کیفیت آن نیز بهره مند شوید. اجرای دیوار سبز در 10 مرحله ی مختلف انجام میشود که در زیر به تفصیل، آن ها را شرح می‌دهیم:
1. انتخاب ساختمان مناسب برای اجرای دیوار سبز
- بهترین انتخاب برای اجرای دیوار سبز، نمای ساختمان های جدید و در حال احداث است تا جزییات اجرایی در محاسبات اولیه در نظر گرفته شوند.
- برای ایجاد دیوار های سبز بر روی ساختمان هایی که قبلا ساخته شده اند باید نقشه ی سازه و نوع اسکلت بندی با دقت در نظر گرفته شوند.
- با توجه به امکان وقوع زلزله باید عوامل ایمن سازی در اجرا لحاظ شود.
- از اهداف این پروژه زیباسازی شهری است و به این منظور باید بهترین مکان ها برای اجرای دیوار سبز در نظر گرفته شود. در مکان هایی مانند: ديواره پاركينگها، بزرگراهها، كارخانه‌ها و ساختمانهاي صنعتي، پوشاندن ديوارهاي جانبي بلند و پنهان سازی قسمت های نازیبای ساختمان و … می‌توان عمل زیباسازی با دیوار سبز را انجام داد.
2. عايق سازي نماي ساختمان
- قبل از اجرای دیوار سبز باید از سالم بودن نما و استحکام آن و امکان نیاز به عایق کاری اطمینان حاصل شود. این کار توسط متخصصان معماری و عمران انجام شده و در صورت نیاز اقدامات لازمه انجام می‌شوند.
3. انتخاب مجري طرح
- سپردن پروژه بـه طراحـان، توليدكننـدگان و مجريـان متخصـص و حرفـه اي در زمينـه اجـراي ديـوار سـبز، از فاكتورهاي بسيار مهم براي تضمين موفق به پايان رساندن پروژه مي‌باشد.
4. انتخاب نوع و سيستم مناسب ديوار سبز
- با در نظر گرفتن بودجه، موقعیت ساختمان، نوع طراحی و … ، یکی از انواع دیوار سبز و یا ترکیبی از آن ها برای پیاده سازی در ساختمان در نظر گرفته میشود. حتی در صورت نبود امکان پیاده سازی سیستم های نوین، می‌توان از فلاور باکس ها و زیر پنجره ها و… برای ایجاد فضایی سبز در نما استفاده کرد. همچنین می‌توان از انواع گلدان های آویز و قرار دادن آنها در کنار هم، برای پرورش انواع سبزیجات و دمنوش در دیوار سبز استفاده کرد.
5. محاسبه ی بار وارده به نما و سازه
- میزان بار وارده به ساختمان باید با در نظر گرقتن همه ی عوامل و بارهای اضافه مانند : برف، باد، وزن گیاهان در حالت رشد کامل و … محاسبه شود.
- سیستم های متفاوت دیوار های سبز بارهای مختلفی را به ساختمان وارد می‌کنند.
- با برسی محاسبات و میزان بار قابل تحمل ساختمان، نوع سیستم دیوار سبز انتخاب میشود.
- در صورت نیاز مقاوم سازی برای تحمل بار اضافی، با نظر متخصصان انجام میشود.
6. اجرای دیوار سبز بر روی نما
- در ابتدا بعد از طراحی دیوار سبز توسط متخصصان باید پانل های مدولار انتخاب شوند که به صورت مربع و مستطیل در بازار موجودند.
- عمق این پانل ها با توجه به نوع گیاه مورد نظر از 6 – 25 سانتیمتر متغیر است.
- این پانل ها باید تا حد امکان سبک بوده و وزن کمتری را به ساختمان وارد کنند.
- پانل ها معمولا از جنس پلي پروپيلن، فلز و يا منسوج صنعتي (ژئو تكستيل) مي‌باشند.
- پانل از جنس ژئوتكستيل، سبك ترين نمونه ي ديوار سبز است كه در آن ريشه گياه بدون بستر كاشت، بين دو لايه منسوج رشد مي‌كنـد. ايـن فنـاوري نسبت به ديگر انواع ديوار سبز عمر كوتاه تري دارد.
- در طراحي پانلها به مسئله نگهداري بستر كاشت گياه به صورت عمودي و عدم ريـزش آن بايـد توجـه شـود. بدين منظور پانلهاي پيش ساخته در بازار جهاني، از دو راه حل برای این مشکل استفاده كرده اند :
-
- بستر كاشت در كيسه هايي از جنس نوعي منسوج صنعتي قرار گرفته و در آن شكافهايي براي كاشت گياه ايجاد مي‌گردد.
- فضاي داخل پانل با تقسيم بنديهاي شبكه اي و زاويه دار جلوي ريزش بستر كاشت را گرفته و ريشه گياه در سلولهاي شبكه محكم مي‌شود.
- در طراحي پانلها باید به امکان دسترسی آسان برای تعویض و اصلاحات احتمالی توجه شود.
- پانلهاي مدولار ديوار سبز، توسط استراكچر سبك و با فاصله به نماي ساختمان متصل مي‌شـوند. نحـوه اتصـال اين استراكچر سبك به سازه و نماي ساختمان بايد به گونه اي باشد كه صدمه اي به نما وارد نشود.
- مكانهاي اتصال اين داربست به نماي ساختمان از اهميت ويژه اي برخوردار است و بسته به نوع سازه سـاختمان (بتني يا اسكلت فلزي) اتصالهاي متفاوتي خواهد داشت.
- اتصال پانلهاي مدولار به استراكچر سبك، بايستي اتصالي متحرك باشد، به گونه اي كه در مواقـع ضـروري بـه آساني قابليت پياده و سوار شدن را داشته باشند.
- نور پردازي مناسـب مـي‌توانـد جلوه بسیار زیبایی به دیوار سبز دهد.
7. انتخاب بستر كاشت مناسب
- انتخاب نوع بستر کاشت، وزن و عمق آن بستگی به نوع دیوار سبز، نوع گیاهان، میزان بار وارده به ساختمان و … دارد.
- عمق پانل ها با توجه به نوع گیاهان تعیین میشود.
- بستر كاشت اصولا تركيبي از مواد معدني ( پرليت، پشم سنگ، پوكه صنعتي، سنگهاي آتشفشاني، سـيليكات و كانيهاي آهكي و ..) و آلي (پيت ماس-كوكوپيت – سبوس برنج و..) مختلف به همراه مواد مغذي افزودنـي مـي‌باشد.
- این نوع بستر در ضمن سبکی، نیاز گیاه به رطوبت و تغذیه را هم تامین می‌کند.
- در سیستم های اتوماتیک نیاز تغذیه ای گیاهان توسط سیستم آبیاری قطره ای و به صورت محلول در آب به آن ها داده میشود.
- انتخاب مواد آلی و معدنی مناسب بستر کاشت توسط کارشناسان حرفه ای تامین میشود.
8. انتخاب پوشش گياهي
- انتخاب گياهان باید با توجه به وضعيت اقليمي شهر و منطقه و با در نظر گرفتن عواملی مانند دما، میزان تابش نور، آلودگی، سازگاری گیاه و … در نظر گرفته شود.
- اولويت انتخاب با گیاهانی است که به آب کمتر و حداقل هرس و فرم دهی نیاز دارند زیرا دسترسی به به گیاهان در ارتفاع دشوار است.
- میزان رشد گیاهان مهم است تا باعث ایجاد اختلال در نور گیری ساختمان نشوند.
- با توجه به عمق كم بستر كاشت در ديوارهاي سبز، باید از گياهاني با ريشه كم عمق استفاده شود. عدم تناسب نوع گياه با عمق بستر كاشت منجر به از بين رفتن گيـاه مي‌شود.
- تا حد ممکن از گياهان بومي، دائمي و هميشه سبز استفاده شود.
- از كاشت فشرده گياهان براي پوشش پانل در كوتاه مدت خودداری شود و گياهان بـا فاصـله مناسـب از هم كاشته شوند.
- اگر از سیستم های آبیاری هوشمند استفاده میشود، محدودیتی از نظر انتخاب گیاهان با نیاز آبی یکسان وجود ندارد.
- اگر از سیستم آبیاری اتوماتیک ساده و نیمه اتوماتیک استفاده میشود، باید گیاهان به گونه ای انتخاب شوند که نیاز آبی مشابهی داشته باشند.
- بودجه‌ی تعیین شده، از معیارهای اصلی برای انتخاب گیاهان است.
- دیوار های حیاط منازل مسکونی گزینه‌ی مناسبی برای کاشت و پرورش عمده‌ی سبزیجات و صیفی‌جات است.
9. انتخاب سيستم آبياري مناسب
- انواع مختلف سیستم های آبیاری دستی تا اتوماتیک و سیستم های هوشمند می‌توانند به کار برده شوند.
- انتخاب سیستم آبیاری مناسب، از عوامل مهم موفقیت پروژه است و به نوع گیاهان انتخاب شده و میزان بودجه مورد نظر بستگی دارد.
- سیستم های اتوماتیک باید شامل سیستم پمپاژ کود و آب، رسوب گیر مغناطیسی و مخازن باشد.
- تابلو های کنترل باید شامل اطلاعاتی مانند: حسگرهاي كنترل اتوماتيك سطح آب، فشار آب، رطوبت خاك، برق شـهر، آلارمها و نمايش پيام و طراحي شيرآلات، لوله ها، اتصالات و دريپرها باشد.
- لوله های آبیاری نباید از بیرون قابل دیدن باشند و باید امکان دسترسی آسان به آنها فراهم باشد.
- در صورت استفاده از مخزن، مکان مناسبی برای آن انتخاب شود.
- به طراحی سیستم زهکش دقت شود.
- از آنجایی که دیوار سبز یک نوآوری محیط زیستی است باید امکان ذخیره سازی آب باران و استفاده ی مجدد از آب بازیافتی ایجاد شود.
10. نگهداري و مراقبت
- نگهداری و مراقبت از سیستم اجرا شده از فاکتور های مهم برای موفقیت آن است و بدون این کار امکان از بین رفتن آن زیاد است.
- برای تعمیرات و نگهداری باید نحوه ی دسترسی راحت به پانل ها حتما در نظر گرفته شود.
- نگهداری از دیوار های سبز باید در برنامه ای بلند مدت توسط مجریان طرح انجام شود. این کنترل ها به صورت هفتگی در سـه مـاه اول و ماهيانـه تـا يكسال انجام میگيرد و در سال های بعدی دستورالعمل هایی ارائه میشود.
- كنترلهاي دوره‌اي که بايد براي نگهداري و مراقبـت از سيسـتم ديـوار سبز انجام شود، شامل: کنترل سیستم آبیاری و کارکرد آن، کنترل وضعیت گیاهان، کنترل وجود آفت، کنترل میزان آب رسانی به همه ی بخش ها و … است.
