اگر تا به حال میوه ها، سبزیجات یا حتی نان خود را برای مدت طولانی در آشپزخانه گذاشته باشید، احتمالا هنگام سر زدن به آن ها متوجه شده اید که یک لایه خاکستری و کدر روی آن ها نقش بسته است. شده اید. این لایه خاکستری و کدر موجودات زنده ای به نام قارچ هستند. این قارچ ها روی موجودات و مواد دیگر رشد می کنند و از آن ها برای رشد خود استفاده می کنند. گاهی اوقات این قارچ ها به گیاهان حمله می کنند و باعث خرابی آن ها می شوند. به این مشکل بیماری قارچی گیاهان گفته می شود که در این مقاله قصد داریم به طور کامل در مورد آن توضیح دهیم.
بیماری قارچی گیاهان
بسیاری از ما قارچ ها را به عنوان ارگانیسم های زنده بیماری زا می شناسیم که در گیاهان پوششی، چمن یا جنگل رشد می کنند. قارچ های بیماری زا و مضر تنها بخش بسیار کوچکی از خانواده قارچ ها را تشکیل می دهند. خانواده قارچ ها هزاران عضو دارند. برای مثال یک مدل قارچ که ما آن را ساکارومایسس سرویزیه می نامیم برای بر آمدن خمیر نان و پیتزا استفاده می شود. همچنین بسیاری از آنتی بیوتیک هایی که استفاده می کنیم از قارچ گرفته شده اند. به همین دلیل بسیاری از قارچ ها می توانند مفید باشند.
در کنار این مدل قارچ ها چندین مدل قارچ نیز هستند که به گیاهان زنده حمله و از آن ها تغذیه می کنند. این قارچ ها عامل اصلی بیماری قارچی گیاهان هستند. ارگانیسم یا همان قارچ های بیماری زا می توانند باعث بیماری در یک گیاه شوند. با رشد هر چه بیشتر قارچ، گیاه نیز ضعیف تر می شود؛ به همین دلیل گیاه ابتدا محصول خود را از دست می دهد و اگر درمان نشود خود آن نیز از بین می رود. برخی از قارچ ها نیز گیاه را از بین نمی برند اما روی کیفیت محصول گیاه اثر منفی می گذارند. همچنین بسیاری از قارچ ها باعث تجمع انواع سم در گیاه می شوند. سمی که این گیاهان تولید می کنند، برای انسان و بسیاری از حیوانات خطرناک است و در صورت مصرف باعث ایجاد مشکلاتی می شود.
قارچ چیست؟
اگر بیماری قارچی گیاهان را در نظر نگیریم، اولین چیزی که بعد از شنیدن کلمه قارچ به ذهنمان می آید، همان قارچ های سفید رنگی است که می خوریم. با این حال قارچ بخشی از ساختار موجود زنده است. به همین دلیل آن را نه می توانیم حیوان، نه گیاه و نه باکتری به حساب آوریم.
برخی از مدل های آشنای قارچ شامل کپک ها و مخمر ها می شوند. آن ها غذای خود را از موجودات زنده یا مرده جذب می کنند. تغذیه آن ها از موجودات زنده گیاهان باعث ایجاد بیماری قارچی گیاهان می شود.
قارچ هایی که ما می خوریم می توانند شکل ها و رنگ های مختلفی داشته باشد. اما معمولا اکثر قارچ ها دارای رشته های نخ مانند به نام هیف هستند که برای رشد و تغذیه قارچ تشکیل می شوند. قارچ هایی که معمولا در طول روز می بینیم هیف هایی دارند و در زیر زمین دارای شبکه های بزرگ و پیچیده ای از رشته ها به نام میسلیوم هستند. بدن اصلی قارچ نیز از شبکه هیف ها تشکیل شده است.
نحوه تکثیر قارچ ها نیز از طریق هاگ است. هاگ های قارچ می توانند حتی در سخت ترین شرایط نیز برای مدت طولانی دوام بیاورند. به همین دلیل است که معمولا از بین بردن بیماری قارچی گیاهان نیازمند صبر و حوصله فراوان است. هاگ های قارچ در شرایط نامساعد نیز زنده می مانند و می توانند نقش دانه را برای گیاه ایفا کنند. بقیه اجزای قارچ دقیقا روی هاگ تشکیل می شوند.
علت بیماری قارچی گیاهان
وقتی شرایط آب و هوایی مناسب باشد، پاتوژن های قارچی می توانند به صورت تصاعدی رشد کنند و گیاهان شما را از بین ببرند. برای مثال دسته ای از قارچ ها به نام بوتریتیس می توانند بیش از 80 درصد میوه های گیاه توت فرنگی شما را از بین ببرند. اگر این گیاه به گوجه حمله کند، می تواند بیش از 70 درصد گیاه را از بین ببرد و باعث مرگ زود رس آن شود. بقیه گیاهان نیز در برابر بیماری قارچی ایجاد شده ی این مدل مقاومت زیادی ندارند و اگر زود درمان نشوند از بین خواهند رفت.
علائم شایع بیماری های قارچی گیاهان
تشخیص بیماری های قارچی نسبتا راحت است؛ اما بهتر است که با علائم آن آشنا شوید. بیماری قارچی گیاهان علائم زیادی دارد. اولین و شایع ترین علامتی که در صورت بیماری قارچی در گیاه ظاهر می شود تغییر رنگ و شکل گیاه است. بعد از آن علائمی مانند پوسیدگی ریشه گیاه، زخم و پژمردگی در گیاه دیده می شوند. تغییر رنگ گیاه می تواند در قسمت های مختلف آن رخ دهد. برای مثال این تغییر رنگ می تواند در بافت های گیاه نشان داده شود یا اینکه با زرد شدن برگ ها و ایجاد لکه های زرد روی آن ها خود را نشان دهد.
همچنین برخی از مدل های قارچ می توانند با ایجاد زخم های کوچک به گیاه خود را نشان دهند و به گیاه آسیب برسانند. زخم هایی که این قارچ ها ایجاد می کنند معمولا به شکل دلمه است. اگر به خوبی با این علائم آشنا شوید، می توانید به سرعت بیماری قارچی گیاهان را تشخیص دهید و برای درمان گیاه اقدام کنید.
نتیجه گیری
گیاهان ممکن است که به مشکلات و بیماری های مختلف مبتلا شوند. یکی از مشکلات بسیار رایجی که گیاه ممکن است درگیر آن شود، بیماری قارچ است. قارچ ها در واقع ارگانیسم های زنده ای هستند که برای ادامه حیات خود از میزبان خود تغذیه می کنند. به همین دلیل است که وقتی گیاه مبتلا به قارچ می شود، بعد از مدتی کوتاه محصول خود را از دست می دهد و در صورت درمان نشدن خود گیاه نیز از بین می رود. ما در این مقاله برای اینکه بهتر با قارچ ها و بیماری قارچی گیاهان آشنا شوید، در مورد آن به طور کامل توضیح دادیم.